Beelddenken; een lastige gave?
Hoe denkt ù eigenlijk? In woorden, in beelden? Is het meer kinesthetisch, voelt u wat u denkt? Of ruikt en proeft u wat u denkt? Vindt u dit een gekke vraag? Iedereen denkt toch op dezelfde manier? Of niet soms? Nee dus. Het is een wijdverbreid misverstand om te denken dat ieder mens dezelfde denkstrategie heeft. Dat misverstand is wellicht één van de oorzaken voor leerstoornissen’. Iemand die niet in de gelegenheid wordt gesteld om op zijn eigen manier te denken kan daardoor aardig in de war raken. Waardoor hij of zij emotioneel geblokkeerd kan raken. Een van de manieren om te denken is het zogenaamde ‘beelddenken’: een veel voorkomend verschijnsel dat op zich niet tot een leerstoornis hoeft te leiden.
Iemand die in beelden denkt kan heel intelligent zijn. Het is een hele snelle manier van denken: in één beeld omvat je het hele probleem. Het lastige is dat je dat beeld niet zo snel in woorden, zinnen of cijfers kunt omzetten. Het ontbreekt de beelddenker nogal eens aan geduld: het volgende beeld vraagt alweer de aandacht. Ook weet men vaak niet waar men moet beginnen. Op school is dit vaak de aanleiding tot een reeks problemen. Als er dictee wordt gegeven heeft het beelddenkende kind direct een plaatje van de zin in het hoofd. Maar de bijbehorende woorden is het vaak direct kwijt. Het beeld vraagt alle aandacht. De overstap naar woorden is te groot. Vaak ergert men zich aan het fantaseren, men vindt het kind een dromer.
Beelddenken is een praktische, zinvolle manier van denken die men zeker niet moet afleren.
De meeste mensen denken behalve in woorden en zinnen ook in beelden. Maar dan zijn die beelden een ondersteuning van de zinnen. De beelden laten zich zonder moeite in zinnen vertalen. Een beelddenkend kind daarentegen zal bij een dictee bij voorkeur een beeld krijgen van de zin en niet weten hoe je de afzonderlijke woorden op papier krijgt.
Ze hebben het antwoord ‘voor ogen’. 
Wat is beelddenken?
Beelddenken is het denken in beelden en gebeurtenissen. Beelddenken plaatst zichzelf tegenover taaldenken of woorddenken, een vorm van denken in taal. Maar ook tegenover begripsdenken en abstractie. Andere gebruikte benamingen zijn: divergerend denken, visueel ingesteld zijn, analoog denken, ruimtelijk denken. Beelddenkers denken voornamelijk en primair in beelden. Dat wil zeggen dat nieuwe informatie in beeld wordt opgeslagen en verwerkt. Ze zien beelden van situaties en gebeurtenissen, waarin meerdere zaken tegelijkertijd zichtbaar worden, op elkaar inwerken en een betekenisvol geheel vormen. Het is een simultaan en non-verbaal denken, een manipuleren met ruimtelijke voorstellingen.
Bent u wellicht zelf een beelddenker?
1. Denkt u vooral in beelden in plaats van woorden?
2. Weet u dingen zonder in staat te zijn uit te leggen waarom?
3. Lost u problemen op ongebruikelijke wijze op?
4. Hebt u een levendige verbeelding?
5. Herinnert u zich wat U ziet en vergeet U wat U hoort?
6. Bent u verschrikkelijk slecht in spellen?
7. Kunt u zaken visualiseren uit verschillende perspectieven?
8. Bent u organisatorisch gehandicapt?
9. Verliest u vaak het bewustzijn van tijd?
10 Leest u liever een kaart dan mondelinge aanwijzingen te volgen?
11. Herinnert u zich plaatsen te vinden die U slechts een maal bezocht?
12 Is uw handschrift voor anderen moeilijk leesbaar?
13 Kunt u aanvoelen wat anderen voelen?
14 Bent u muzikaal, artistiek of mechanisch aangelegd?
15 Weet u meer dan anderen denken dat U weet?
16 Heeft u een hekel aan spreken voor een groep mensen?
17 Voelde u zich knapper naar mate U ouder werd?
18. Bent u een slaaf van Uw computer?
Als U ja antwoordde op 10 van de bovenstaande vragen, bent U zeer waarschijnlijk een beelddenker!
Is uw kind;
• Over het algemeen opgewekt.
• Creatief en vindingrijk.
• Maken soms een wat trage indruk.
• Op andere momenten juist heel druk.
• Vaak heel wijze uitspraken.
• Lijkt alsof ze vaak dromen.
• Kunnen heftig reageren om ‘niks’.
• Moeite met concentratie.
• Automatiseren van lesstof gaat langzaam.
• Vaak een negatief zelfbeeld ‘ik kan het niet’.
• Zeggen vaak ‘die en dat’
• Kijken omhoog als ze nadenken.
Wanneer u meerdere bovenstaande kenmerken herkent in uw kind, dan is ook hij of zij waarschijnlijk een beelddenker.
Kun je iets doen aan leerproblemen als gevolg van beelddenken?
Het antwoord hierop is JA!
Bij Edu-Smart leert het kind een techniek aan die er voor zorgt dat er orde en overzicht in het hoofd ontstaat. Hierdoor ontstaat er bij het kind ruimte, waardoor het lezen en schrijven meer vanzelfsprekend wordt en de onderliggende samenhang verbeterd. Het kind leren het beelddenken bewust te hanteren. Het kind leert een woordbeeld creëren en dit bewust op te slaan in het geheugen. Het resultaat is, dat een praktisch onvermogen vrijwel onmiddellijk overgaat in een vermogen. Wanneer ze deze methode toepassen verbeterd de concentratie, leveren ze betere leerprestaties en het zelfbeeld wordt positiever, want nu kunnen ze het WEL!
Wetenschappelijk bewezen ja/nee?
Jaap Murre, hoogleraar Theoretische Neuropsychologie aan de Universiteit van Amsterdam, heeft in samenwerking met de Vrije Universiteit Amsterdam en Duke University, in het voorjaar van 2010 het wetenschappelijk onderzoek afgerond over het visuele- en verbale leersysteem van mensen: `Rise and Decline of Verbal and Visuospatial Memory.` .
Aan het onderzoek hebben 28.000 mensen deelgenomen in de leeftijd van 11 tot 80 jaar. Er werd onderzocht hoe zich de geheugencapaciteiten ontwikkelen en hoe de afname van de geheugenfuncties verlopen.
Uit dit wetenschappelijk onderzoek komt onder andere duidelijk naar voren dat het geheugen van mensen vanaf het vierde jaar een voorkeur krijgt voor een van beide systemen: Verbal Memory of Visuospatial Memory. Het onderzoek toont aan dat één van deze systemen dominant is. Deze dominantie geldt voor zowel het korte termijn geheugen als het lange termijn geheugen. Er is dus bij mensen vanaf het vierde jaar een duidelijke voorkeur te onderscheiden voor een van beide geheugensystemen.
Hoewel uit het onderzoek naar voren komt dat mensen een voorkeur laten zien in of Verbal Memory of Visuospatial Memory, sluit dit niet uit dat er een groep mensen is die in beide leersystemen dominant is. Uit verder onderzoek is gebleken dat deze dominantie voor meer dan 40% erfelijk wordt bepaald.
Beide geheugensystemen vereisen een andere manier van leren en werken. Een Beelddenker werkt op inzicht, doorzicht en vanuit het geheel. Een Taaldenker leert onderdelen op volgorde vanuit de analyse.
Samengevat kunnen we zeggen:
Beelddenken is een globale leerstijl met een voorkeur voor beelden: Visuospatial Memory.
Taaldenken is een analytische leerstijl met een voorkeur voor taal: Verbal Memory.
Het wetenschappelijk bewijs voor het bestaan van deze twee geheugensystemen en de invloed die dit heeft op de manier van leren en werken, is een erkenning voor de beelddenker en al zijn talenten! We zijn blij met deze bevestiging en hopen dat dit invloed zal hebben op begrip en veranderingen binnen school en bedrijfsleven.