Ken je dat gevoel?
Je gaat lekker naar bed en wil gaan slapen, maar kunt de slaap niet vatten. Je ligt te woelen en te draaien en er maalt van alles door je hoofd. Het lijkt wel of je hoofd op hol is geslagen en je kan het niet stoppen. Je hebt geen controle over je gedachten en komt ’s morgens moe je bed uit.
Je hebt heel de nacht liggen piekeren!
Maar wat is nou eigenlijk piekeren?
Wanneer je aan het piekeren bent herhalen dezelfde gedachten zich onophoudelijk. Je kunt dezelfde gedachte ook maar moeilijk los laten en het lijkt wel of je hoofd in een achtbaan zit. Het is een overmatig ingespannen manier van denken.
Waarom gaat iemand piekeren?
Piekeren is vaak het gevolg van overbelasting. Overbelasting kan allerlei oorzaken hebben. Je maakt je wellicht zorgen over iets of iemand. Het kan ook zijn dat je een proefwerk of examen moet doen en bang bent dat je het niet gaat halen. Of je hebt al een tijd lang veel ‘hooi op je vork’ genomen. Alle verantwoordelijkheid die je hebt wil je ook graag nemen en daarnaast wil je het liefst alles goed doen. Ook zie je misschien hoe anderen dingen in jouw ogen ‘verkeerd’ doen en ben je bezig met hoe bepaalde zaken anders en/of beter zouden kunnen. Kortom je hebt het druk met van alles en nog wat.
Deze drukte gaat vooral in je hoofd zitten en op een bepaald moment wordt de druk op de ketel zo hoog dat er, soms letterlijk, stoom afgeblazen moet worden. Je merkt dat je concentratie is vermindert en wellicht heb je ook lichamelijke klachten. De meest voorkomende zijn; hoofdpijn, buikpijn en ook slecht slapen en eten. Daarnaast heb je ook vaak overdag last van extra moe zijn.
Je zou het liefst je hoofd even ‘uit’ zetten, maar je hebt geen idee hoe.
Je kan je hierdoor zo machteloos voelen of verdrietig, angstig en onzeker. Deze gevoelens geven aan dat er iets niet goed is, maar wat?
De meeste mensen weten wel waarom of waarover ze piekeren. Het kan zijn dat je je baan dreigt kwijt te raken of je bent bang dat je niet voldoende inkomen zult hebben om voor je gezin te zorgen. Het kan van alles zijn! Maar wanneer gedachten zo door elkaar heen lopen dat je niet meer weet wat er nou eigenlijk de oorzaak van is wordt het moeilijk om iets aan dit gepieker te doen.
Hooggevoelige mensen piekeren vaker dan mensen die niet hooggevoelig zijn. Ook is de kans op depressie of paniek aanvallen door piekeren bij hen groter. Het hooggevoelig zijn zorgt ervoor dat er meer prikkels binnen komen en al deze prikkels moeten verwerkt worden. Daarnaast zijn hooggevoelige mensen vaak ook nog eens perfectionistisch, ze willen alles goed doen en hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Dit grote verantwoordelijkheidsgevoel maakt deze mensen tot hele sociale en lieve persoonlijkheden. Maar hier schuilt een gevaar in; Je staat altijd klaar voor een ander en daarbij vergeet je met regelmaat jezelf. Het gevolg hiervan is opnieuw overbelasting. De voedingsbodem voor piekeren.
Hoe kun je piekeren voorkomen?
Het antwoord op deze vraag lijkt heel simpel. Doe iets aan de oorzaak! Maar dat is vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Als de oorzaak heel duidelijk is ben je vaak wel in staat om er iets op korte termijn aan te doen. Maar als de oorzaak zit in het hooggevoelig zijn dan is dat lastiger. Hooggevoelig zijn is niet iets wat je hebt, maar iets wat je bent. Simpel gezegd; je wordt er mee geboren en je gaat ermee dood. Je doet er dan ook goed aan om te leren met dit persoonlijkheidskenmerk om te gaan. Wanneer je dit leert zal je piekeren vanzelf minder worden. Maar ‘ik hoor’ je denken; daar heb ik nu toch niks aan? Nee, dat klopt. Leren omgaan met hooggevoeligheid vraagt tijd. Maar toch zijn er dingen die je kunt doen die wel snel helpen. Hieronder volgen een aantal tips.
1. Ga bewegen!
Beweeg het liefst zo vaak mogelijk, maar minstens 2 x in de week en je merkt bijna direct resultaat.
Wanneer je je lijf aan het werk zet heeft je hoofd geen tijd om na te denken. Voor sommige mensen zal een lekkere wandeling genoeg zijn, maar voor velen zal het betekenen dat je net iets intensiever bezig zult moeten zijn om het hoofd even ‘stil ‘ te zetten.
Doe vooral wat je leuk vind! Ga lekker buiten hardlopen, of als je het fijner vind om te zwemmen, doe dat dan!
2. Creatief bezig zijn!
Op het moment dat je gedachten weer alle kanten op gaan helpt het om iets totaal anders te gaan doen. Luisteren naar muziek, het maken van een schilderij of pak een pen en schrijf de gedachten die door je heen gaan op. Dit zijn zomaar een aantal voorbeelden van wat je zou kunnen doen. Ontdek welke manier het best bij jou past door een aantal verschillende dingen uit te proberen op zulke momenten. Ook midden in de nacht is het goed om je bed uit te gaan en even iets anders te gaan doen.
Door de aandacht te richten op iets anders doorbreek je de vicieuze cirkel van piekeren. Hoe creatiever je bent hoe makkelijker dat de pieker gedachten zullen stoppen.
3. Zeg eens wat vaker nee!
Iemand vraagt je om ergens mee te helpen, maar je moet nog heel veel in je eigen huis doen. Je vind het vervelend om nee te zeggen, maar je weet niet hoe je dit kunt combineren. Doe het dan niet! Geef aan dat je graag zou helpen, maar dat het op dat moment even niet lukt. Vraag vervolgens of je op een ander moment zou kunnen helpen.
Een moment wat past in jouw planning! Dan hoef je je niet schuldig te voelen en ook niet in allerlei bochten te wringen. Het zal even wennen zijn voor jezelf en je omgeving, maar als je het op vriendelijke wijze uitlegt zullen anderen (en ook jij zelf) het makkelijker kunnen accepteren.
4. Neem tijd voor je gevoel!
Ons leven is vandaag de dag hectisch en druk. Hierdoor zijn we geneigd om op de ‘automatische piloot’ alles te doen wat van ons verwacht wordt. We luisteren niet meer naar ons gevoel en gaan maar door. Je kent het vast wel; Je bent heel de week druk in de weer met je huis, kinderen, werk etc. Aan het einde van de week ben je helemaal uitgeblust en heb je eigenlijk geen puf meer om iets leuks te ondernemen. Kijk of je op zo’n moment even wat ruimte voor jezelf kunt maken door bijvoorbeeld in een lekker warm bad te gaan zitten. Wanneer je dan heerlijk, tot aan je neus, in de badschuim ligt vraag jezelf dan eens af of je blij bent met de dingen die je doet. Ben je blij met je werk? Ben je blij met je relatie? Ben je blij met je huis?
Als het antwoord op 1 of meerdere vragen nee is, vraag jezelf dan eens af; hoe voel ik me als ik aan mijn werk of relatie of huis (of elk ander onderwerp wat voor jou belangrijk is) denk.
Waar komt dat gevoel vandaan? Kun je er wat aan doen?
Wanneer je zo af en toe eens even de tijd neemt voor jezelf om hierover na te denken ben je in staat om zaken die niet goed voelen te veranderen. Hiermee voorkom je dat je jezelf ‘voorbij’ loopt en jezelf overbelast.
5. Visualiseer!
Hooggevoelige mensen vinden het makkelijk om in beelden te denken (net als bijvoorbeeld mensen met ADHD of Dyslexie). Hierdoor ben je in staat om, door gebruik te maken van beelden, beter bij jezelf te blijven.
Prikkels die je uit je omgeving binnen krijgt zorgen voor extra druk. Zeker wanneer er mensen in je omgeving zijn die zich rot of verdrietig voelen. Jij bent dan net een spons en kan je zomaar ineens ook rot of verdrietig gaan voelen. Dit kan zelfs wanneer er bij jou zelf geen directe aanleiding is om deze emoties te ervaren. Sluit je hiervoor af! Nu zal je denken; Ja dat wil ik wel, maar hoe?
Nou dat ga ik je vertellen.
’s Morgens voor je je dag begint kun je een heel simpel visualisatie oefeningetje doen wat je helpt om prikkels van buitenaf bij je weg te houden.
Sluit heel even je ogen (dit kan op het toilet of zelfs bij het tandenpoetsen en kost dus eigenlijk geen extra tijd) en maak een beeld van jezelf. Zie jezelf staan en plaats een schild om je heen. Zelf stel ik me altijd voor dat ik in een ei kruip. Dit schild beschermt je tegen prikkels uit de buitenwereld. Geef het een aangename kleur (mijn ei is goud van kleur) en voel hoe rustig het is in je ei. Als je dan een beeld hebt gevormd van jezelf in een schild wat mooi is en rustig aanvoelt zeg dan (hardop of in gedachte); Nu komen er alleen nog maar prikkels binnen die fijn voor me zijn. Alle vervelende dingen houdt het schild tegen.
Deze oefening vind je misschien gek of vreemd, maar ik doe het zelf al jaren en het helpt! Alle kinderen waar ik tot nu toe mee gewerkt hebben vinden het heerlijk om in hun ‘ei’ te gaan zitten en doen dit dagelijks. Probeer het maar eens uit en als het je helpt maak er dan een gewoonte van. Ook als je kinderen veel last hebben op school van de drukte in hun klas is het ideaal om ze elke morgen even deze oefening te laten doen. Vraag ze ’s middags maar eens of het geholpen heeft.
In ons gezin is het heel normaal om elke ochtend tijdens het tandenpoetsen even met zijn allen in ons eigen ‘ei’ te kruipen.
Heb je wat aan deze tips? Wil je er nog meer? Of heb jij zelf tips?
Laat het ons weten! Schrijf je vraag of tip in het commentaarveld hieronder. Op die manier helpen we elkaar om te stoppen met piekeren.
Fijne dag,
Patricia